Συντροφικότητα ή μοναχικότητα; Ένα ακόμα δίλημμα εν μέσω κορωνοϊού
Παγκοσμίως ο θεσμός του γάμου δοκιμάζεται τώρα περισσότερο απο κάθε άλλη φορά στην ιστορία του ανθρώπου. Κι ενώ το ποσοστό των διαζυγίων στις περισσότερες χώρες του δυτικού κόσμου αγγίζει το 50% αναμένεται μεγαλύτερη αύξηση το επόμενο διάστημα μετά το ξέσπασμα της πανδημίας του κορωνοϊού. Φυσικά η άνοδος του ποσοστού των διαζυγίων είναι μια μόνο πλευρά των δυσκολιών που επωάζονται στις σχέσεις των ζευγαριών. Αύξηση βλέπουμε επίσης και στις καταγγελίες για ενδοοικογενειακή βία. Σύμφωνα με έκθεση των Ηνωμένων Εθνών, στη Γαλλία για παράδειγμα οι καταγγελίες για ενδοοικογενειακή βία αυξήθηκαν κατα 30% μετά τις 17 Μαρτίου (την ημέρα έναρξης των περιοριστικών μέτρων λόγω κορωνοϊού). Στην Αργεντινή επίσης ο αριθμός των κλήσεων άμεσης βοήθειας για περιστατικά βίας στο σπίτι αυξήθηκε κατά 25% μετά τις 20 Μαρτίου.
Τι θα συμβεί λοιπόν στις σχέσεις των ζευγαριών σε ένα ενδεχόμενο δεύτερο κύμα της πανδημίας του κορωνοϊού;
Ερευνητές ισχυρίζονται οτι η συνέχιση των μέτρων απομόνωσης θα φέρει πολλά ζευγάρια αντιμέτωπα με τις δυσκολίες στη σχέσης τους. Κατά την διάρκεια του πρώτου κύματος του κορωνοϊού είδαμε πολλά ζευγάρια είτε να πλήττουν μέσα στη σχέση είτε να συγκρούονται με τους συντρόφους τους. Ένας απο τους λόγους αυτης της κατάστασης μπορεί να είναι οτι αρκετά ζευγάρια είναι σήμερα εγκλωβισμένα σε μια σχέση για λόγους κοινωνικούς ή/και οικονομικούς . Και μπορεί μέχρι τώρα να υπήρχαν τρόποι να αποφευχθούν τα προβλήματα και οι συγκρούσεις, βρίσκοντας καταφύγιο στις επαγγελματικές υποχρεώσεις , στις κοινωνικές συναναστροφές ή στις παράλληλες σχέσεις, όμως ο υποχρεωτικός εγκλεισμός στο σπίτι ανάγκασε τους συντρόφους να αντιμετώπισουν ο ένας τον άλλον, αλλά και τη μεταξύ τους συνύπαρξη. Πολλά ζευγάρια λοιπόν στην καρδιά αυτής της κοινωνικής απομόνωσης κλήθηκαν να αποδεχτούν το γεγονός οτι βρίσκονται σε ένα γάμο ή σε μια σχέση γιατί φοβούνται να είναι μόνοι ή γιατί φοβούνται το στίγμα του χωρισμού ή/και του μοναχικού βίου.
Φυσικά ο έγγαμος βίος τις περισσότερες φορές δεν ειναι τόσο ειδυλλιακός όσο παρουσιάζεται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και στα μέσα ενημέρωσης. Σύμφωνα με έρευνες η περίοδος του μέλιτος κατα την οποία τα ζευγάρια αισθάνονται υπέροχα μεσα στο γάμο τους διαρκεί περίπου δύο χρόνια. Αυτό φανερώνει οτι ο γάμος δεν είναι ένα “για πάντα ευτυχισμένοι” σενάριο, αλλά χρειάζεται αμοιβαία και συνεχή προσπάθεια για να μείνει κάποιος ευτυχισμένος μέσα σ’αυτόν. Είναι σημαντικό επίσης να γνωρίζουμε οτι σύγχρονες έρευνες αποκαλύπτουν οτι οι άνθρωποι που βρίσκονται σε μη υγιείς σχέσεις ή σε αδύναμους γάμους είναι λιγότερο χαρούμενοι απο αυτούς που είναι ανύπαντροι ή μόνοι τους. Ενδεικτικό είναι οτι το 5ο% των παντρεμένων ζευγαριών στην Αμερική δηλώνουν ότι δεν αισθάνονται καλά με τους συντρόφους τους.
Σε ενα επικείμενο δεύτερο κύμα της πανδημίας, μπορεί ο άνθρωπος να στηριχτεί κάπου αλλού πέρα απο τη συντροφικότητα;
Αν και τα ποσοστά που αναφέραμε παραπάνω δίνουν μια ζοφερή εικόνα της οικογενειακής ζωής, αρκετοί απο εμάς δεν βλέπουμε κάποιον άλλον τρόπο στήριξης του ανθρώπου πέρα απο τη συντροφικότητα. Πολλοί θεωρούν οτι η συνέχιση των μέτρων απομόνωσης θα πλήξει περισσότερο αυτούς που ζουν μόνοι και λιγότερο τα παντρεμένα ζευγάρια που έχουν την συντροφιά ο ένας του άλλου, ή και των παιδιών τους.
Ωστόσο αν και η αφήγηση αυτή είναι οικία μπορεί να είναι και λανθασμένη. ‘Ολως παραδόξως πολλοί άνθρωποι που ήταν χωρίς σχέση την περίοδο του πρώτου κύματος της πανδημίας είχαν ένα πλεονέκτημα που πιθανόν να διατηρήσουν και σε ένα ενδεχόμενο δεύτερο κύμα. Αυτό εξαρτάται απο το πως οι ίδιοι διαχειρίζονται το γεγονός ότι ζουν χωρίς σχέση. Αυτοί που αποδέχονται τον τρόπο ζωής τους γνωρίζουν και πως να μετατρέπουν την μοναξιά σε μοναχικότητα. Έχουν επίσης αναπτύξει ισχυρές φιλίες και ανθρώπινους δεσμούς στους οποίους καταφεύγουν όταν χρειάζονται συμπαράσταση και βοήθεια. Η συγκατοίκηση μεταξύ φίλων (και όχι μόνο) είναι ένας εναλλάκτικος τρόπος ζωής που τα τελευταία χρόνια και ιδιαίτερα μετά την πανδημία του κορωνοϊού έχει γίνει εξαιρετικά δημοφιλής, κυρίως στα μεγάλα αστικά κέντρα. Αυτοί λοιπόν που έχουν επιλέξει να ζουν χωρίς σχέση ίσως και να απειλούνται λιγότερο απο την κοινωνική απομόνωση. Όχι μόνο γνωρίζουν πως να απολαμβάνουν τον ελεύθερο χρόνο μόνοι τους αλλά ανήκουν σε μια υποστηρικτική κοινότητα μέσα στην οποία αισθάνονται ασφάλεια.
Ένα ενδεχόμενο δεύτερο κύμα θα είναι ένα πραγματικό τεστ στον δρόμο της επιλογής τρόπου ζωής μεταξύ συντροφικότητας και μοναχικότητας. Και οι δύο τρόποι ζωής θα αλλάξουν και θα εξελιχθούν μέσα απο ενδεχόμενα νέα μέτρα και πρωτόγνωρες δοκιμασίες. Προφανώς η απάντηση στο δίλημμα είναι περισσότερο θέμα προσωπικής επιλογής και ατομικών αναγκών. Αυτό όμως που όλοι μας πρέπει να σκεφτούμαι είναι πως θα στηρίξουμε κάθε τρόπο ζωής (είτε αυτός εμπεριέχει τη συντροφικότητα είτε τη μοναχικότητα), πως θα αποδεχτούμε τις νέες επιλογές ζωής που προέκυψαν ή θα προκύψουν για εμάς, τους φίλους, τους συγγενείς και τους ανθρώπους δίπλα μας που πέρασαν δύσκολα τους προηγούμενους μήνες και που ίσως έχουν να αντιμετωπίσουν νέες δοκιμασίες στο άμεσο μέλλον.